Υπό Ιερέως Δημητρίου Λυμπεροπούλου

Εφημερίου Ιερού Ναού Προφήτου Ηλιού Τριπόλεως

Αλωνίσταινα. 1200 μ. υψόμετρο. Τοπικό Διαμέρισμα του πρώην Δήμου Φαλάνθου, και τώρα Δήμου Τριπόλεως, Επαρχίας Μαντινείας, Νομού Αρκαδίας. Χώρος ιστορικός. Χώρος αγιοτόκος. Τα δοξασμένα βουνά της, με το Λιμποβίσι, το Αρκουδόρεμα, τη Πιάνα, τη Συλίμνα, τα Τρίκορφα ήσαν τα λημέρια των κλεφτών και των αρματολών, που μέσα από αυτά τα μετερίζια άναψε η σπίθα, και ξεκίνησε ο αγώνας για την Λευτεριά.
Αλωνίσταινα. Εκεί που στα ιερά χώματά της γεννήθηκε η Λεβεντογέννα Μάνα του Μεγάλου Στρατηλάτη του Γέρου του Μωριά Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ονόματι Ελισάβετ (Ζαμπία ή Ζαμπέτα) κατά την Αγγλικήν Γλώσσα, το γένος Κωνσταντή Κωτσάκη, το έτος 1750.
Αλωνίσταινα. Εσύ που δέχτηκες, την Μάνα πλέον Ζαμπία με τον μικρό Θεόδωρο, όταν σκοτώθηκε ο άντρας σου ο Κωνσταντής, που έμεινε μαζί σου μέχρι που έγινε δεκαπέντε χρονών. Μικρός στην ηλικία ο Θεόδωρος, αλλά μεγάλος στο πνεύμα και την σοφία, ο μελλοντικός Γέρος του Μωριά.
Αλωνίσταινα. Που άλλοτε έσφιζες από κόσμο. Κοινοτικό Σχολείο, Κρεοπωλεία, Παντοπωλεία, Αστυνομικό Τμήμα, 2-3 κοινοτικούς φούρνους.
Η αιμορραγία όμως της μεταναστεύσεως, και ο μακρύς δρόμος για μια καλύτερη ζωή, άφησαν την Ιστορική Αλωνίσταινα να απαριθμεί σήμερα 15-18 κατοίκους, των οποίων ο αριθμός συρρικνώνεται. Το παρήγορον όμως είναι, ότι δεν απεκόπη ο ομφάλιος λώρος, που συνδέει τα παιδιά της που ζουν μακρυά, με την πατρίδα γη, και την δοξασμένη Αλωνίσταινα που γεννήθηκαν.
Έρχονται από την μακρινή Αμερική, τον Καναδά για να γεμίσουν τα πνευμόνια τους καθάριο αέρα από τα αιωνόβια έλατα που στέκουν καμαρωτά μέσα στα δυσπρόσιτα καταράχια, του Διάσελου, της γαιδουρόραχης.
Ήδη όμως έχει αρχίσει να παρουσιάζει η Αλωνίσταινα μια νέα όψη. Ο δραστήριος και ανήσυχος το πνεύμα εφημέριος Δημήτριος Λυμπερόπουλος με τα μέλη του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου έχουν αναδυθεί έναν ευγενή αγώνα για την παλινόρθωση της Αλωνίσταινας με την τέλεση θρησκευτικών τελετών και πανηγυρικών εκδηλώσεων.
Τα ιερά εξωκκλήσια Αγίας Αικατερίνης, Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, Αγιάννη Ριγανά, Ζωοδόχου Πηγής, άρχισαν να ζουν στιγμές εκκλησιαστικές, με εσπερινούς και Θείες Λειτουργίες. Την θρησκευτικήν πανήγυριν της Αγίας Παρασκευής, προστάτιδος του χωριού.
Εδώ υπάρχει και η παράδοσις που μας λέγει : Κατά πρώτον, ο Ιερός Ναός ήτο μικρός. Όταν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης επρόκειτο να λάβει μέρος στην μάχη των Δερβενακίων προσευχήθηκε ολονυχτίς, παρακαλώντας την Αγία Παρασκευή να τον βοηθήσει να νικήσει στην μάχη, και άμα νικήσει, να της μεγαλώσει τον Ιερό Ναό.
«Αγία μου Παρασκευή βοήθα με να νικήσω τους Τούρκους, και από τα λάφυρα που θα πάρω θα μεγαλώσω το σπίτι σου». Έτσι κι έγινε. Νίκησε στην μάχη και μεγάλωσε τον Ιερό Ναό.
Οι μαρτυρίες αυτές επιβεβαιώθησαν όταν προ διετίας ως Εκκλησιαστικόν Συμβούλιον, αναθέσαμεν εις τεχνίτες την αποκάλυψιν της πέτρας των τοιχείων του Ιερού Ναού δι’ αμμοβολής, από τα σεσαθρωμένα επιχρίσματα και εκεί εφάνησαν τα αγκωνάρια που χωρίζουν την προσθήκην από τον παλιό μικρό Ναΐσκο ο οποίος κτίσθηκε πριν το 1810.
Την γιορτή της Παναγίας με το Αλωνιστιώτικο αντάμμωμα.
Την εορτή του Αγίου Πνεύματος, όπου ο Σύλλογος Αργείων κάθε χρόνο με αρτοκλασία λαμπρύνει την όλη γιορτή.
Εορτή των Χριστουγέννων και Αγίων Θεοφανείων, με την κατάδυση του Τιμίου Σταυρού στο λεγόμενο ΚΕΦΑΛΑΡΙ.
27 Μαρτίου 2009. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Αλέξανδρος κατόπιν προσκλήσεως υπό των συμφοιτητών του, τόσον από την Αλωνίσταινα, όσον και από άλλα μέρη της Ελλάδος, προεξήρχε της ακολουθίας της Δ’ στάσεως των χαιρετισμών. Μέσα σε μια χειμωνιάτικη βραδιά, ακούστηκε η φωνή του να ψάλει κατανυκτικά τους οίκους, με την συνοδεία του χορού των συμφοιτητών του.
Η ακολουθία του Ιερού Επιταφίου με την Ιερά πομπή να κατευθύνεται μέχρι τον χώρο του Κοιμητηρίου άκρως συγκινητική στιγμή μέσα στην θλιμμένη βραδιά.
Η ακολουθία της Αναστάσεως με το Δεύτε λάβετε φως.
Το κύριον όμως επιστέγασμα, ήταν η προ τριετίας θρησκευτική και εθνική εκδήλωσις, τελετή μνημόσυνο, για την Λεβεντογέννα Μάνα του Γέρου του Μωριά Ζαμπία ή Ζαμπέτα.
Ήταν 7 Σεπτεμβρίου του έτους 2008. ‘Ένα πλούσιο εορταστικό πρόγραμμα με τέλεση Θείας Λειτουργίας. Ιερό μνημόσυνο προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου.
Ο χώρος πέριξ του αγάλματος της Ζαμπίας καταστολισμένος. Φιλαρμονική. Έπαρση Σημαίας. Επιμνημόσυνη δέησις. Πανηγυρικός της ημέρας. Κατάθεση στεφάνων, αναγγελία ποιημάτων, ενός λεπτού σιγή στην μνήμη των ενδόξων νεκρών. Ανάκρουσις Εθνικού Ύμνου. Παράθεσις γεύματος, εις τον χώρον της πλατείας, παραδοσιακοί χωροί από το χορευτικό συγκρότημα «Κέντρο Ελληνικού χορού Τρίπολης, της κ. Μαρίας Καραπάνου.
Μέσα στο σύνολο των εκκλησιαστικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων, έρχεται να δώσει ένα διαφορετικό χρώμα η εκδήλωση ‘‘Καλοσώρισμα του ερχομού του χειμώνα στην ιστορική Αλωνίσταινα’’. Ξεκίνησε πέντε χρόνια πριν, όταν συνέλαβαν την ιδέα μέλη του Συλλόγου ‘‘των Απανταχού Αλωνιστιωτών’’, και με την αγαστήν συνεργασία του τέως Δήμου Φαλάνθου, και με τον ακάματον Δήμαρχον Κώστα Ψυχάρη, καθιερώθηκε ως ετήσια εκδήλωσις.
Έτσι και εφέτος έλαβε χώρα η πρωτότυπη αυτή γιορτή. Τοπικό Συμβούλιο, Δήμος Τριπόλεως, Σύλλογος Απανταχού Αλωνιστιωτών και Εκκλησιαστικό συμβούλιο, ανασκουμπώθηκαν για την επιτυχία της. Από μέρες πριν οι οργανωταί φρόντισαν να μεταφέρουν ελατοκορμούς από τον λόγγο για την μεγάλη φωτιά που άναψαν στην μέση της πλατείας του χωριού. Με αγάπη και όρεξη να καθαρίσουν τον περιβάλλοντα χώρο. Στη σειρά τα καζάνια με την φασολάδα την άσπρη και εκείνη με τον μπελτέ της ντομάτας. Επάνω στις μεγάλες σιδεροστιές με την φωτιά να καίει, οι μαγείρισσες Αλωνιστιώτισες να τις ανακατεύουν με εκείνες τις μεγάλες ξύλινες κουτάλες σκαλισμένες από το δέντρο ‘‘κέδρος’’ ή από κάποια γκορτσιά. Με τα φασόλια τα μπαρμπούνια τα φημισμένα τα Αλωνιστιώτικα που έχουν πάρει και το βραβείο Πανελληνίως.
Σε εκείνη την ίδια θράκα, τις σκληρές και αδυσώπητες μέρες της σκλαβιάς και του χαλασμού, όταν οι κυνηγημένοι ραγιάδες από τον Οθωμανό κατακτητή, κάτω από τα βαθύσκια αιωνόβια έλατα, σφάζανε τα αρνιά, και τα ψήνανε στην θράκα φτιαγμένη από τις ελατόκλαρες. Εκεί τρώγανε και μεθάγανε με το αθάνατο κρασί, για να πάρουν δύναμη και να καταστρώσουν σχέδια για τον μεγάλο ξεσηκωμό.
3η Δεκεμβρίου ημέρα Σάββατο 2011. από το απόγευμα αρχίζουν σιγά – σιγά να κατηφορίζουν οι λιγοστοί κάτοικοι από τα σοκάκια του χωριού 14-17 τον αριθμό. Έχουν μείνει πιστοί θεματοφύλακες απόγονοι της ηρωίδας μάνας του Γέρου του Μοριά. Σε λίγο έγιναν πολλοί, με τους υπόλοιπους Αλωνιστιώτες από Τρίπολη, από Αθήνα, από κοντά και από τα γειτονικά χωριά, και πολλοί φίλοι.
Εκείνο που έδωσε μια ιδιαίτερη νότα και λάμπρυνε την όλη γιορτή, το χορευτικό συγκρότημα, ‘‘Κέντρο Ελληνικού Χορού Τρίπολης’’ της κ. Μαρίας Καραπάνου. Φουστανελοφόροι και βλαχοπούλες, νέα σφριγηλά παιδιά πραγματικοί συνεχισταί του ελληνικού μεγαλείου.
Πολύς ο κόσμος γύρω από την μεγάλη φωτιά. Τυλιγμένοι στα ζεστά πανωφόρια τους, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, γιατί η Αλωνίσταινα δεν αστειεύεται. Το κρύο αρκετά διαπεραστικόν.
Κάτω από έναν αστρώδη ουρανό, και το φως του φεγγαριού, που έφευγε σιγά – σιγά, για να χαθεί πίσω από τις ελατοσκεπείς βουνοκορφές, άρχισε το τρικούβερτο γλέντι. Το πυκνό σκοτάδι αρχίζει να πέφτει βαρύ. Οι φλόγες όμως από την φωτιά κάνουν να λάμπουν τα πάντα γύρω, και τις κάφτρες να πηγαίνουν ψηλά, σχηματίζοντας ένα εξαίσιο θέαμα.
Τα κλαρίνα και τα νταούλια αρχίζουν να δίνουν την δική τους μελωδία και ο αχός τους να ακούγεται στην απέραντη όχθη.
Να και ο πρώτος Αλωνιστιώτης τραγουδιστής και Εκκλησιαστικός Σύμβουλος κ. Αναστάσιος Παπαγιαννόπουλος αρχίζει το γλέντι με το τραγούδι : ‘‘Βουνά της Αλωνίσταινας και της απάνω Χρέπας………’’.
Αρχίζει ο χορός από το χορευτικό συγκρότημα και γίνονται 2 και 3 ζυγιές χορού από τους παρευρισκόμενους.
Μια όντως χαρούμενη βραδιά, για να θυμηθούμε τα παλιά εκείνα όμορφα ανθρώπινα χρόνια, που δυστυχώς τείνουν να ξεχαστούν μέσα στην αγχωτική καθημερινότητα.
Μέσα στο όμορφο αυτό γιορτάσι, στέκει ολόλευκο και αγέρωχο το άγαλμα της ΖΑΜΠΙΑΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΚΩΤΣΑΚΗ που συμμετέχει και η ίδια νοερά στην τοπική γιορτή. Με το διαπεραστικό βλέμμα της, και το τραχύ πρόσωπό της από τις κακουχίες της σκλαβιάς, με το καριοφίλι κρεμασμένο από τον ώμο της, κρατά τον μικρό Θοδωρή από το χέρι. Τον Θοδωρή που φόρτωνε το γαϊδουράκι του ξύλα από τον λόγγο, τα πήγαινε στην Τρίπολη μετά από 6-7 ώρες κούραση και τα πουλούσε στους ξυλόφουρνους, και για τις ξυλόσομπες των σπιτιών.
Όλα κυλούν ευχάριστα. Αρχίζουν να μοιράζονται μεγάλα άσπρα πλαστικά κύπελα, και ένας ένας με την σειρά του, σαν το συσσίτιο στον στρατό, έφτανε κοντά στα καζάνια με τις φασολάδες και ο μάγειρας τα γέμιζε με την μεγάλη ξύλινη κουτάλα. Ήταν ότι έπρεπε καυτή μέσα στην κρύα χειμωνιάτικη νυχτιά. Κρασί, ελιές και ψωμί καψαλιστό. Τσούγκριζαν τα ποτήρια με το κρασί και ευχόντουσαν Χρόνια Πολλά – Καλό Χειμώνα, υγεία και χαρά και του χρόνου. Ο χορός γύρω από την μεγάλη φωτιά συνεχίζεται.
Το κρύο αρχίζει να γίνεται αρκετά αισθητό. Όλοι όμως συγκεντρωμένοι γύρω από την φωτιά δεν λένε να αποχωρήσουν. Τους ζεσταίνει ο χορός, το κρασί και οι ψητές ρέγκες που τις περνάνε πάνω από την θράκα σουβλισμένες σε μεγάλα σιδερένια πιρούνια.
Πιο πέρα δεμένες δυο προβατίνες και μια γίδα. Τις έταξαν τσοπάνοι Αλωνιστιώτες κατά το παλιό έθιμο. Άρχισαν να πωλούν λαχνούς. Όλοι έπαιρναν να δουν ποιος θα είναι ο τυχερός. Τα χρήματα για να ανταποκριθεί ο Σύλλογος στα έξοδα.
Όντως ήταν μια ξεχωριστή βραδιά. Καλύτερα να μην τελείωνε ποτέ.
Τοιούτου είδους θρησκευτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, τείνουν να δώσουν το έναυσμα για περαιτέρω προσφορά στην ιστορική Αλωνίσταινα, να συνεχίσει να γράφει μια καινούργια ιστορία, με οδοδείκτη τις παλιές όμορφες εποχές. Την φυσικήν ζωή του χωριού, μακρυά από πολύβουη καθημερινότητα της πόλης.
Να γίνει χώρος επισκέψιμος, για να γνωρίσουν οι νέες γενιές τα χώματα τα δοξασμένα, τα παλιά λημέρια των αγωνιστών του 1821.
Για να μην ξεχνά ο Έλληνας την καταγωγή του, την ιστορία του, την θυσία των προγόνων του, και μάλιστα σε μια εποχή που κίνδυνοι ελοχεύουν από παντού, έτοιμοι να τρώσουν το τρίπτυχον της Μητέρας μας Ελλάδος : ‘‘ΘΡΗΣΚΕΙΑ – ΠΑΤΡΙΔΑ – ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ’’.
Απαραίτητον να υπάρχουν συνεχισταί των παραδόσεων και εθίμων για μια Ελλάδα που διαγράφει ιστορίαν και της αξίζουν πολλά.
Με μια καλή θέληση και αρκετή δουλειά, η ιστορική Αλωνίσταινα θα βρει και πάλι τους παλιούς όμορφους ρυθμούς της.
Έπαινοι και συγχαρητήρια στους διοργανωτές της όμορφης πατριωτικής Αλωνιστιώτικης βραδιάς.

‘‘Τούτο έχω να σας πω
δεν έχω άλλο κανένα,
μεθύστε με το αθάνατο
κρασί του 21’’.

8-12-2011