Υπό Αιδεσιμολ. Δημητρίου Λυμπεροπούλου
Εφημερίου Ιερού Ναού Προφήτου Ηλιού,
και Αγίων Νεομαρτύρων Δημητρίου και Παύλου Τριπόλεως

• «H Iστορική Τριπολιτσά λαμπροφορεί διαχρονικά.
Τίμησε τους πολιούχους της Αγίους Νεομάρτυρας,
Δημήτριον και Παύλον.»
Υπό Αιδεσιμολ. Δημητρίου Λυμπεροπούλου
Εφημερίου Ιερού Ναού Προφήτου Ηλιού,
και Αγίων Νεομαρτύρων Δημητρίου και Παύλου Τριπόλεως.
«Εορτάζει Τρίπολις, υμών την πάμφωτον μνήμην,
ως χαράς υπόθεσιν, Δημήτριε συν τω Παύλω,
ταύτην ρείθροις φοινίξαντες των αιμάτων,
καύχημα αυτής εδείχθητε, και προστάται
Νεομάρτυρες Κυρίου, και πρός τον Κτίστην,
Πρέσβεις θερμότατοι».
Η κίνησις του ιστορικού χρόνου, είναι πάντοτε σχετική. Δεν μπορεί να μετρηθή σε
χρονολογίες, να καταγραφεί με δείκτες, να ποσοτικοποιηθή με ακρίβεια. Ο πραγματικός
χρόνος, μετριέται αποκλειστικά με γεγονότα.
Μέσα στην διαδρομήν του αέναου χρόνου, στέκουν ορόσημον γεγονότα και
περιστατικά, που αφυπνίζουν συνηδείσεις, και παραμένουν αναλλοίωτα, όσον και αν
προσπαθεί να τα σαρώση, η παραποιημένη ιστορία, από κακεντρεχείς
ψευτοκουλτουριάρηδες ιδεολόγους, γκρεμίζοντας όσα με υπομονή και συνέπεια
κτίστηκαν εκατονταετίες πριν.
Η Εκκλησιαστική Ιστορία, κατά την πρώτην μετά Χριστού περίοδον, παρουσιάζει
την διωκτικήν θυσίαν μυριάδων Ορθοδόξων Χριστιανών, που υπέστησαν τα πλέον φρικτά
και ανηλεή μαρτύρια, που αποτελούν τις ηρωικές λεγεώνες Μαρτύρων, δια την
Ορθόδοξον πίστιν.»
Οι Άγιοι Μάρτυρες της πίστεως μας, οι γλυκύτατοι αυτοί καρποί, του ευσκιόφυλλου
δένδρου της Εκκλησίας, είναι η φλογερή αγάπη για τον Ουράνιον Νυμφίον.
Οι Άγιοι Μάρτυρες έζησαν μέσα από τους προσωπικούς τους αγώνες το μυστήριον
του Σταυρού. Έγιναν κοινωνικοί των παθημάτων, του Αρχιμάρτυρος Ιησού. «Η Εκκλησία
είναι το πλούσιον φυτώριον Αγίων και Μαρτύρων.»
Στη διάρκεια της δισχιλιετούς και πλέον πορείας της Εκκλησίας, συναντά κανείς ένα
νέφος Μαρτύρων και Νεομαρτύρων, στην διπλή του διάσταση, ως μαρτυρία και ως θυσία.
Η Εκκλησία μας, δικαίως έχει κληθεί Εκκλησία Αγίων.
1
• Μια ξεχωριστή θέση μέσα στο πολύφωτο νοητό στερέωμα της Εκκλησίας μας,
κατέχουν οι Νεομάρτυρες, οι οποίοι μέσα εις την μακράν και ασέληνον νύκταν, από την
Άλωσιν της Κωνσταντινουπόλεως και εντεύθεν, ανεδείχθησαν τα φωτεινά εκείνα άσβεστα
λυχνάρια, μέσα στο κνέφας της περιόδου εκείνης, και εφώτισαν τα αχνάρια των ραγιάδων.
Το αίμα τους το αχνιστό, καθώς επότιζεν κάθε τόσον και κάθε τόπον, τα χώματα της
πατρώας γης, κράτησαι ζεστά την θρησκευτικήν πίστιν, και ζωογονούσε το Εθνικόν
φρόνημα του καθημαγμένου λαού.
Η καθιέρωσις του όρου Νεομάρτυρες οφείλεται κατ’ αποκλειστικότητα, εις τον
Άγιον Νικόδημον τον Αγιορείτην, που εις το έργον του, «Νέον Μαρτυρολόγιον», έθεσεν
ως χρονικόν όριον, το έτος 1453, από το οποίον οι εφ΄εξής Μάρτυρες, ονομάζονται
Νεομάρτυρες.»
Ο Αγιορείτης μέγας υμνητής μας λέγει:
«Είναι ένα θαύμα να βλέπει τινάς, μέσα εις την καρδίαν του χειμώνος, εαρινά
άνθη και τριαντάφυλλα, μέσα εις την βαθυτάτην νύκταν, ημέραν και ήλιον, μέσα εις
το ψηλαφητό σκότος, φώτα λαμπρότατα, αύτη η δύναμις είναι του Θεού».
Ο ίδιος μας δίδει την εξήγησιν γιατί να υπάρξουν οι Νεομάρτυρες.
• Για να είναι ανακαινισμός της ορθοδόξου πίστεως.
• Για να είναι δόξα και κλέος της Εκκλησίας.
• Να είναι παράδειγμα υπομονής.
• Θάρρος και μίμησις στους Χριστιανούς, που ηναγκάζοντο να πορευθούν εις το
μαρτύριον.
Εξαίρεται το ακλόνητον θάρρος, η ζέουσα πίστις, η καρτερία, η ολόθυμος προθυμία
τους, που με πρόσωπον λαμπρόν προσήρχοντο εις τον τόπον του μαρτυρίου. Η αγχόνη, η
πυρά, η εκδορά, η καύσις, ο αποκεφαλισμός, και ενίοτε ο ανασκολοπισμός.
Εις τον τόπον του μαρτυρίου, έσπευδον οι Χριστιανοί, θεωρούντες το γενόμενον
από μακρόθεν, προσευχόμενοι μυστικώς. Ησθάνοντο τον μάρτυρα δικό τους πρόσωπον.
Τον πόνον του, δικό τους πόνον. Έτρεχον οδυρόμενοι να λάβουν τεμάχιον από τα
ματωμένα ενδύματα του, η χώμα ποτισμένον από το αίμα των, ως φυλακτόν.
Κατέβαλον κάθε δυνατήν προσπάθειαν, να αποκτήσουν το τίμιον λείψανον του
μάρτυρος, εξαγοράζοντας το από τους Αγαρηνούς.
Ο αριθμός των Νεομαρτύρων παραμένει κάπως άγνωστος. Υπολογίζεται πλέον τους
χιλίους.
Λόγιος Μοναχός του 18ου αιώνος γράφει χαρακτηριστικά: «Οι Νεομάρτυρες είναι
2
• • υπέρ χιλίους. Άγνωστα τα ονόματά των εις εμέ. Γνωστά δε παρά τω Θεώ, τω τα πάντα
γινώσκοντι».
Σε αντιδιαστολή με τους Νεομάρτυρες, που η αγάπη προς τον Χριστόν ως «Θείος
έρως», κατέφλεγε την καρδιά τους, υπήρξαν, οι Εθνομάρτυρες, όπου προηγείτο η αγάπη
προς την πατρίδα.
Κατά την εποχήν της Τουρκοκρατίας, υπήρχε γενική αρχή, όποιος Χριστιανός
κατεδικάζετο, δι’ οιανδήποτε αιτίαν, αφίετο ελεύθερος εάν εδέχετο να αρνηθή το Χριστόν.
Το άτομον που εξισλαμίζετο, απηλλάσσετο από πάσης φορολογίας. Έχαιρε τιμών, και
διακρίσεων, και αναλάμβανε πολλές φορές ανώτατα αξιώματα.
Οι δύσκολες συνθήκες διαβίωσις, η αναιμική πίστις, τα μεγάλα ταξίματα, έστρεφαν
κάποιον να ασπασθή τον Μωαμεθανισμόν. Ούτως παρωρμώντο να αρνηθούν τον
Χριστόν. Η πράξις των αυτή δεν διετηρείτο επι πολύ, καθ’ ότι τους ήλεγχε η συνείδησις
των, με αποτέλεσμα να επιστρέψουν εις την Μητέραν Εκκλησίαν. « Αυτοί ήσαν οι
λεγόμενοι Εξωμόται ».
Στα σκληρά χρόνια της δουλείας, μεγάλη οργή επέπεσεν και εις τους χώρους
λατρείαςτων Χριστιανών.
Οι Τούρκοι ου μόνον τας υπαρχούσας Εκκλησίας ενοσφίζοντο, η κατεδάφιζον, και
έκαιον, αλλά και την ανέγερσιν νέων ευκτηρίων, αυστηρότατα απηγόρευον εις τους
υποδούλους.
Μικρά, ευτελή, ταπεινά πρόσγεια και ξύλινα, έπρεπε να είναι τώρα πλέον τα
λατρευτικά του Ελληνισμού κέντρα, δια να δεικνύεται και δια του εξωτερικού των ακόμη,
η μεταξύ των τυραννουμένων και τυραννούντων διαφορά. «Μανία λυσσώδης κατά των
Ιερών ενέσκυψεν γενικώς.»
Έρχεται και πάλιν ο Άγιος Νικόδημος εις το «Νέον Μαρτυρολόγιον», συνταχθέν και
ερανισθέν υπ’ αυτού, και καταδεικνύει τους λόγους του ετησίου εορτασμού των
Μαρτύρων.
«Ω νέοι Χριστού πολύαθλοι Μάρτυρες. Τι να σας ονομάσωμεν; Πύργους της
Ευσεβείας; φύλακας της Εκκλησίας; Μυρίπνοια άνθη και ρόδα του Παραδείσου,
βαμμένα με το ίδιον αίμα σας; Προστάτας; βοηθούς; σωτήρας; πολλά και άλλα είναι
τα ονόματά σας.
Προσκυνώμεν τα Άγια Λείψανα σας, την τιμίαν, κεφαλή σας, τας Αγίας εικόνας
Ιστορούμεν, και τας ετησίους, υμών εορτάς και μνήμας επιτελούμεν. Μνήμην Αγίων
Μαρτύρων, αγαλλίαμα τοις φοβουμένοις τον Κύριον. Συναξαριστής Μαρτύρων, έτος
1989 σελ. 35.»
3
• «Η Χρυσορρήμων γλώσσα του Αγίου Ιωάννου του Χρισοστόμου, γίνεται
επίκαιρη με τους Νεομάρτυρες: Αι των Μαρτύρων εορταί, ουκ εν τη περιόδω των
ημερών μόνον, αλλά και τη γνώμη των επιτελούντων κρίνονται……τιμή γαρ
Μάρτυρος μίμησις Μάρτυρος. Ιωάννου Χρυσοστόμου, εις Μάρτυρας.»
Μετά το προλογικόν αφιέρωμα εις τους Μάρτυρας και Νεομάρτυρας, θα σταθώ εις
την ετήσιον διήμερον εορτήν τελουμένην εν Τριπόλει, επί τη επετείω των Αγίων,
Νεομάρτυρος Δημητρίου και Οσιομάρτυρος Παύλου, των και Πολιούχων της.
«Δυάς Νεομαρτύρων Δημήτριε και Παύλε, οι την Αγίαν Τριάδα δοξάσαντες, και
την καλήν ομολογίαν, οικείοις αίμασι σφραγίσαντες.»
Η καρδιά της πρωτεύουσας του Μοριά, η ιστορική Τριπολιτσά, χτυπά δυνατά, γιατί
κρατά στους κόλπους της τα δύο παλληκάρια της, πρώην Εξωμότας και κατόπιν
μεταμεληθέντας, Δημήτριον Καψαρίδην, εκ της κώμης Λιγούδιστα, (φλόκα,) και νυν χώρα
Τριφυλίας, γεννηθέντα εν έτει 1779, απετμηθείς την κεφαλήν αυτού, υπό του δημίου την
14ην Απριλίου, ημέραν Τρίτην του Θωμά, του έτους 1803, εις θέσιν ψαροπάζαρον της
Τρπολιτσάς.
Ο Δημήτριος γυιός του Ηλία, ορφανός από μητέρα. Λόγω πτωχείας, έφθασεν με τον
αδερφόν του εις Τρίπολιν. Υπηρέτης εις Τούρκικον σπίτι, κατόπιν εις κουρείον. Πλανηθείς
φόρεσε Τούρκικα ενδύματα.
Μεταμεληθείς εδέχθη το μαρτύριον.
Και τον Παναγιώτην Πανουτσόπουλον, του Ιωάννου και της Αντωνίας, και
μετέπειτα Παύλον Μοναχόν, εκ του χωρίου Σωποτόν Καλαβρύτων, μετέπειτα Άγιος
Παύλος, και νυν Αροανία, με τον αυτόν τρόπον, μαρτυρίσας την 22α Μαίου, ημέραν
Τετάρτην, και περί ώραν 6ήν απογευματινήν, του 1818, εν Τριπόλει.
Άκρως συγκλονιστικά, άμα τε και αφοπλιστικά, τα λόγια των Νεομαρτύρων, όταν
οδηγήθησαν βιαίως εις τον κριτήν: «Τα αγαθά σου και αι τιμαί σου, μαζί με την
θρησκείαν σας, ας υπάγουν εις απώλειαν. Εγώ δε την Χριστιανικήν πίστιν κρατώ, το
δε γλυκύτατον όνομα του Ιησού μου μεγαλύνω δια παντός. Εγώ Χριστιανός
εγαννήθην, το όνομα μου Δημήτριος, και Χριστιανός θέλω να αποθάνω δια
μαρτυρίου, δια να πλύνω τον μολυσμόν όπερ έλαβον, και τούτο με την χύσιν του
αίματός μου.
Είμαι έτοιμος να αποθάνω, χίλιες φορές αν μπορούσα να το κάμω, για την
αγάπη του Χριστού μου, που πέθανε μια φορά για εμένα. Ο κριτής εξέστη και
ηλλοιώθη την όψιν. Νέον Λειμωνάριον Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου»
Ο μικρός Παναγιώτης Πανουτσόπουλος, ανετράφη μέσα σε χριστιανικήν
4• «H Iστορική Τριπολιτσά λαμπροφορεί διαχρονικά.
Τίμησε τους πολιούχους της Αγίους Νεομάρτυρας,
Δημήτριον και Παύλον.»
Υπό Αιδεσιμολ. Δημητρίου Λυμπεροπούλου
Εφημερίου Ιερού Ναού Προφήτου Ηλιού,
και Αγίων Νεομαρτύρων Δημητρίου και Παύλου Τριπόλεως.
«Εορτάζει Τρίπολις, υμών την πάμφωτον μνήμην,
ως χαράς υπόθεσιν, Δημήτριε συν τω Παύλω,
ταύτην ρείθροις φοινίξαντες των αιμάτων,
καύχημα αυτής εδείχθητε, και προστάται
Νεομάρτυρες Κυρίου, και πρός τον Κτίστην,
Πρέσβεις θερμότατοι».
Η κίνησις του ιστορικού χρόνου, είναι πάντοτε σχετική. Δεν μπορεί να μετρηθή σε
χρονολογίες, να καταγραφεί με δείκτες, να ποσοτικοποιηθή με ακρίβεια. Ο πραγματικός
χρόνος, μετριέται αποκλειστικά με γεγονότα.
Μέσα στην διαδρομήν του αέναου χρόνου, στέκουν ορόσημον γεγονότα και
περιστατικά, που αφυπνίζουν συνηδείσεις, και παραμένουν αναλλοίωτα, όσον και αν
προσπαθεί να τα σαρώση, η παραποιημένη ιστορία, από κακεντρεχείς
ψευτοκουλτουριάρηδες ιδεολόγους, γκρεμίζοντας όσα με υπομονή και συνέπεια
κτίστηκαν εκατονταετίες πριν.
Η Εκκλησιαστική Ιστορία, κατά την πρώτην μετά Χριστού περίοδον, παρουσιάζει
την διωκτικήν θυσίαν μυριάδων Ορθοδόξων Χριστιανών, που υπέστησαν τα πλέον φρικτά
και ανηλεή μαρτύρια, που αποτελούν τις ηρωικές λεγεώνες Μαρτύρων, δια την
Ορθόδοξον πίστιν.»
Οι Άγιοι Μάρτυρες της πίστεως μας, οι γλυκύτατοι αυτοί καρποί, του ευσκιόφυλλου
δένδρου της Εκκλησίας, είναι η φλογερή αγάπη για τον Ουράνιον Νυμφίον.
Οι Άγιοι Μάρτυρες έζησαν μέσα από τους προσωπικούς τους αγώνες το μυστήριον
του Σταυρού. Έγιναν κοινωνικοί των παθημάτων, του Αρχιμάρτυρος Ιησού. «Η Εκκλησία
είναι το πλούσιον φυτώριον Αγίων και Μαρτύρων.»
Στη διάρκεια της δισχιλιετούς και πλέον πορείας της Εκκλησίας, συναντά κανείς ένα
νέφος Μαρτύρων και Νεομαρτύρων, στην διπλή του διάσταση, ως μαρτυρία και ως θυσία.
Η Εκκλησία μας, δικαίως έχει κληθεί Εκκλησία Αγίων.
1
• Μια ξεχωριστή θέση μέσα στο πολύφωτο νοητό στερέωμα της Εκκλησίας μας,
κατέχουν οι Νεομάρτυρες, οι οποίοι μέσα εις την μακράν και ασέληνον νύκταν, από την
Άλωσιν της Κωνσταντινουπόλεως και εντεύθεν, ανεδείχθησαν τα φωτεινά εκείνα άσβεστα
λυχνάρια, μέσα στο κνέφας της περιόδου εκείνης, και εφώτισαν τα αχνάρια των ραγιάδων.
Το αίμα τους το αχνιστό, καθώς επότιζεν κάθε τόσον και κάθε τόπον, τα χώματα της
πατρώας γης, κράτησαι ζεστά την θρησκευτικήν πίστιν, και ζωογονούσε το Εθνικόν
φρόνημα του καθημαγμένου λαού.
Η καθιέρωσις του όρου Νεομάρτυρες οφείλεται κατ’ αποκλειστικότητα, εις τον
Άγιον Νικόδημον τον Αγιορείτην, που εις το έργον του, «Νέον Μαρτυρολόγιον», έθεσεν
ως χρονικόν όριον, το έτος 1453, από το οποίον οι εφ΄εξής Μάρτυρες, ονομάζονται
Νεομάρτυρες.»
Ο Αγιορείτης μέγας υμνητής μας λέγει:
«Είναι ένα θαύμα να βλέπει τινάς, μέσα εις την καρδίαν του χειμώνος, εαρινά
άνθη και τριαντάφυλλα, μέσα εις την βαθυτάτην νύκταν, ημέραν και ήλιον, μέσα εις
το ψηλαφητό σκότος, φώτα λαμπρότατα, αύτη η δύναμις είναι του Θεού».
Ο ίδιος μας δίδει την εξήγησιν γιατί να υπάρξουν οι Νεομάρτυρες.
• Για να είναι ανακαινισμός της ορθοδόξου πίστεως.
• Για να είναι δόξα και κλέος της Εκκλησίας.
• Να είναι παράδειγμα υπομονής.
• Θάρρος και μίμησις στους Χριστιανούς, που ηναγκάζοντο να πορευθούν εις το
μαρτύριον.
Εξαίρεται το ακλόνητον θάρρος, η ζέουσα πίστις, η καρτερία, η ολόθυμος προθυμία
τους, που με πρόσωπον λαμπρόν προσήρχοντο εις τον τόπον του μαρτυρίου. Η αγχόνη, η
πυρά, η εκδορά, η καύσις, ο αποκεφαλισμός, και ενίοτε ο ανασκολοπισμός.
Εις τον τόπον του μαρτυρίου, έσπευδον οι Χριστιανοί, θεωρούντες το γενόμενον
από μακρόθεν, προσευχόμενοι μυστικώς. Ησθάνοντο τον μάρτυρα δικό τους πρόσωπον.
Τον πόνον του, δικό τους πόνον. Έτρεχον οδυρόμενοι να λάβουν τεμάχιον από τα
ματωμένα ενδύματα του, η χώμα ποτισμένον από το αίμα των, ως φυλακτόν.
Κατέβαλον κάθε δυνατήν προσπάθειαν, να αποκτήσουν το τίμιον λείψανον του
μάρτυρος, εξαγοράζοντας το από τους Αγαρηνούς.
Ο αριθμός των Νεομαρτύρων παραμένει κάπως άγνωστος. Υπολογίζεται πλέον τους
χιλίους.
Λόγιος Μοναχός του 18ου αιώνος γράφει χαρακτηριστικά: «Οι Νεομάρτυρες είναι
2
• • υπέρ χιλίους. Άγνωστα τα ονόματά των εις εμέ. Γνωστά δε παρά τω Θεώ, τω τα πάντα
γινώσκοντι».
Σε αντιδιαστολή με τους Νεομάρτυρες, που η αγάπη προς τον Χριστόν ως «Θείος
έρως», κατέφλεγε την καρδιά τους, υπήρξαν, οι Εθνομάρτυρες, όπου προηγείτο η αγάπη
προς την πατρίδα.
Κατά την εποχήν της Τουρκοκρατίας, υπήρχε γενική αρχή, όποιος Χριστιανός
κατεδικάζετο, δι’ οιανδήποτε αιτίαν, αφίετο ελεύθερος εάν εδέχετο να αρνηθή το Χριστόν.
Το άτομον που εξισλαμίζετο, απηλλάσσετο από πάσης φορολογίας. Έχαιρε τιμών, και
διακρίσεων, και αναλάμβανε πολλές φορές ανώτατα αξιώματα.
Οι δύσκολες συνθήκες διαβίωσις, η αναιμική πίστις, τα μεγάλα ταξίματα, έστρεφαν
κάποιον να ασπασθή τον Μωαμεθανισμόν. Ούτως παρωρμώντο να αρνηθούν τον
Χριστόν. Η πράξις των αυτή δεν διετηρείτο επι πολύ, καθ’ ότι τους ήλεγχε η συνείδησις
των, με αποτέλεσμα να επιστρέψουν εις την Μητέραν Εκκλησίαν. « Αυτοί ήσαν οι
λεγόμενοι Εξωμόται ».
Στα σκληρά χρόνια της δουλείας, μεγάλη οργή επέπεσεν και εις τους χώρους
λατρείαςτων Χριστιανών.
Οι Τούρκοι ου μόνον τας υπαρχούσας Εκκλησίας ενοσφίζοντο, η κατεδάφιζον, και
έκαιον, αλλά και την ανέγερσιν νέων ευκτηρίων, αυστηρότατα απηγόρευον εις τους
υποδούλους.
Μικρά, ευτελή, ταπεινά πρόσγεια και ξύλινα, έπρεπε να είναι τώρα πλέον τα
λατρευτικά του Ελληνισμού κέντρα, δια να δεικνύεται και δια του εξωτερικού των ακόμη,
η μεταξύ των τυραννουμένων και τυραννούντων διαφορά. «Μανία λυσσώδης κατά των
Ιερών ενέσκυψεν γενικώς.»
Έρχεται και πάλιν ο Άγιος Νικόδημος εις το «Νέον Μαρτυρολόγιον», συνταχθέν και
ερανισθέν υπ’ αυτού, και καταδεικνύει τους λόγους του ετησίου εορτασμού των
Μαρτύρων.
«Ω νέοι Χριστού πολύαθλοι Μάρτυρες. Τι να σας ονομάσωμεν; Πύργους της
Ευσεβείας; φύλακας της Εκκλησίας; Μυρίπνοια άνθη και ρόδα του Παραδείσου,
βαμμένα με το ίδιον αίμα σας; Προστάτας; βοηθούς; σωτήρας; πολλά και άλλα είναι
τα ονόματά σας.
Προσκυνώμεν τα Άγια Λείψανα σας, την τιμίαν, κεφαλή σας, τας Αγίας εικόνας
Ιστορούμεν, και τας ετησίους, υμών εορτάς και μνήμας επιτελούμεν. Μνήμην Αγίων
Μαρτύρων, αγαλλίαμα τοις φοβουμένοις τον Κύριον. Συναξαριστής Μαρτύρων, έτος
1989 σελ. 35.»
3
• «Η Χρυσορρήμων γλώσσα του Αγίου Ιωάννου του Χρισοστόμου, γίνεται
επίκαιρη με τους Νεομάρτυρες: Αι των Μαρτύρων εορταί, ουκ εν τη περιόδω των
ημερών μόνον, αλλά και τη γνώμη των επιτελούντων κρίνονται……τιμή γαρ
Μάρτυρος μίμησις Μάρτυρος. Ιωάννου Χρυσοστόμου, εις Μάρτυρας.»
Μετά το προλογικόν αφιέρωμα εις τους Μάρτυρας και Νεομάρτυρας, θα σταθώ εις
την ετήσιον διήμερον εορτήν τελουμένην εν Τριπόλει, επί τη επετείω των Αγίων,
Νεομάρτυρος Δημητρίου και Οσιομάρτυρος Παύλου, των και Πολιούχων της.
«Δυάς Νεομαρτύρων Δημήτριε και Παύλε, οι την Αγίαν Τριάδα δοξάσαντες, και
την καλήν ομολογίαν, οικείοις αίμασι σφραγίσαντες.»
Η καρδιά της πρωτεύουσας του Μοριά, η ιστορική Τριπολιτσά, χτυπά δυνατά, γιατί
κρατά στους κόλπους της τα δύο παλληκάρια της, πρώην Εξωμότας και κατόπιν
μεταμεληθέντας, Δημήτριον Καψαρίδην, εκ της κώμης Λιγούδιστα, (φλόκα,) και νυν χώρα
Τριφυλίας, γεννηθέντα εν έτει 1779, απετμηθείς την κεφαλήν αυτού, υπό του δημίου την
14ην Απριλίου, ημέραν Τρίτην του Θωμά, του έτους 1803, εις θέσιν ψαροπάζαρον της
Τρπολιτσάς.
Ο Δημήτριος γυιός του Ηλία, ορφανός από μητέρα. Λόγω πτωχείας, έφθασεν με τον
αδερφόν του εις Τρίπολιν. Υπηρέτης εις Τούρκικον σπίτι, κατόπιν εις κουρείον. Πλανηθείς
φόρεσε Τούρκικα ενδύματα.
Μεταμεληθείς εδέχθη το μαρτύριον.
Και τον Παναγιώτην Πανουτσόπουλον, του Ιωάννου και της Αντωνίας, και
μετέπειτα Παύλον Μοναχόν, εκ του χωρίου Σωποτόν Καλαβρύτων, μετέπειτα Άγιος
Παύλος, και νυν Αροανία, με τον αυτόν τρόπον, μαρτυρίσας την 22α Μαίου, ημέραν
Τετάρτην, και περί ώραν 6ήν απογευματινήν, του 1818, εν Τριπόλει.
Άκρως συγκλονιστικά, άμα τε και αφοπλιστικά, τα λόγια των Νεομαρτύρων, όταν
οδηγήθησαν βιαίως εις τον κριτήν: «Τα αγαθά σου και αι τιμαί σου, μαζί με την
θρησκείαν σας, ας υπάγουν εις απώλειαν. Εγώ δε την Χριστιανικήν πίστιν κρατώ, το
δε γλυκύτατον όνομα του Ιησού μου μεγαλύνω δια παντός. Εγώ Χριστιανός
εγαννήθην, το όνομα μου Δημήτριος, και Χριστιανός θέλω να αποθάνω δια
μαρτυρίου, δια να πλύνω τον μολυσμόν όπερ έλαβον, και τούτο με την χύσιν του
αίματός μου.
Είμαι έτοιμος να αποθάνω, χίλιες φορές αν μπορούσα να το κάμω, για την
αγάπη του Χριστού μου, που πέθανε μια φορά για εμένα. Ο κριτής εξέστη και
ηλλοιώθη την όψιν. Νέον Λειμωνάριον Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου»
Ο μικρός Παναγιώτης Πανουτσόπουλος, ανετράφη μέσα σε χριστιανικήν
4Ελληνοορθοδόξου, πίστεώς μας, για να πετύχουμε καλύτερες μέρες γεμάτες
πνευματικότητα».
«Να γίνωμεν υψιπετείς ως αετοί, και να δώσωμεν εις τους διώκτες της
Εκκλησίας μας, την ηχηράν απάντησιν:»
«ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ»
Προχωράμε συσταυρωμένοι και συναναστημένοι με τον Χριστό, με όραμα για έναν
κόσμο με φως, αγάπη και αλληλεγγύη.
Μετά συντόμου δεήσεως, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας, ποιήσας Απόλυσιν,
έκλεισε την όλην Θρησκευτικήν τελετήν με το «ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ»

Τα χαριτόβρυτα Ιερά Λείψανα, παρέμειναν επί τριήμερον εις τον Ιερόν Ναόν
Προφήτου Ηλιού, τελεσθησομένων Ιερών Ακολουθιών, μετά το πέρας των οποίων, πήραν
τον δρόμον δια την Ιεράν Μονήν Βαρσών, συνοδεία Ιερέως και μελών της Ελληνικής
ΟμάδαςΔιάσωσις Αρκαδίας, εκεί όπου φυλάσσονται.

«Πελοποννήσου τα άνθη τα ευωδέστατα,
Τριπόλεως Θείους και λαμπρούς Πολιούχους,
Δημήτριον και Παύλον τους Ευκλεείς,
του Χριστού Νεομάρτυρες,
φιλομαρτύρων αινέσωμεν οι χοροί,
Ως ημών Πρέσβεις προς Κύριον»