Οι βιολογικές ντομάτες είναι από τα βιολογικά λαχανικά με την μεγαλύτερη ζήτηση στην Ελληνική αγορά. Η αγαπημένη μας ντομάτα, που βρίσκεται σχεδόν καθημερινά στο πιάτο κάθε Έλληνα όλες τις εποχές του έτους και σε διάφορες μορφές, έκανε μια μεγάλη διαδρομή μέχρι να φτάσει στην Ευρώπη και στη χώρα μας. Χρειάζεται πλούσιο σε συστατικά έδαφος και η σπορά του γίνεται στις αρχές της άνοιξης.

Καταγωγή της ντομάτας
Προέρχεται, μάλλον, από την Λατινική Αμερική και συγκεκριμένα από περιοχές μεγάλου υψομέτρου των Άνδεων. Δεν γνωρίζουμε ποιοι και πότε την καλλιέργησαν για πρώτη φορά, αρχικά όμως εντοπίστηκε στο Περού. Η ονομασία «ντομάτα» προέρχεται από το «tómatl», όπως είναι στη γλώσσα Ναουάτλ, δηλαδή σαρκώδες φρούτο. Στην Ευρώπη έφτασε όταν οι Ισπανοί κατέκτησαν την Λατινική Αμερική και μετέφεραν στην πατρίδα τους (μεταξύ άλλων) καρπούς και λαχανικά, στα τέλη του 15ου αιώνα.

Πέρασαν σχεδόν 2 αιώνες από την άφιξη της πρώτης κίτρινης σε χρώμα ντομάτας μέχρι την αρχική εμφάνισή της στην Ευρωπαϊκή κουζίνα και την πλήρη ενσωμάτωσή της στις διατροφικές μας συνήθειες.

Στην Ελλάδα η ντομάτα έφτασε μόλις στις αρχές του 19ου αιώνα και εξαπλώθηκε γρήγορα και ολοκληρωτικά! Χρησιμοποιείται δε, όπως και σε όλο τον κόσμο, σαν λαχανικό και όχι σαν φρούτο. Έχει τη μεγαλύτερη ζήτηση απ’ όλα τα κηπευτικά και αποτελεί πλέον χαρακτηριστικό συστατικό της παραδοσιακής μας διατροφής. Στις μέρες μας, τη βρίσκουμε στην Ελληνική αγορά σε διάφορες ποικιλίες.

Η καλλιέργεια ντομάτας γίνεται εντατικά σε όλη την Ελλάδα. Ο κύριος όγκος της εγχώριας παραγωγής προέρχεται από τον Μαραθώνα Αττικής και από την Κρήτη. Καλλιεργείται πλέον σε μεγάλο βαθμό με την υδροπονική μέθοδο, η οποία όμως δεν θεωρείται βιολογική μέθοδος καλλιέργειας. Δυστυχώς, βιολογικές ντομάτες καλλιεργούνται ελάχιστα στη χώρα μας
Η ντομάτα ευδοκιμεί σε ήπια και ζεστά κλίματα. Το μεσογειακό κλίμα θεωρείται ιδανικό για την καλή ανάπτυξη του φυτού.

Ως προς το έδαφος, η ντομάτα αναζητά αργιλώδες ή αμμώδες υπόστρωμα. Απαραίτητα στοιχεία για την καλή ανάπτυξη του φυτού είναι το ασβέστιο, το άζωτο και ο φώσφορος ενώ το χλώριο εμποδίζει τη σωστή ανάπτυξή του. Ιδανικά, το χώμα θα πρέπει να είναι καλά σκαμμένο, να έχει ουδέτερο PH = 7 και να περιέχει αρκετό οργανικό λίπασμα.

Η αμειψισπορά δεν είναι απαραίτητη για το φυτό της ντομάτας. Η ντομάτα μπορεί να καλλιεργηθεί στο ίδιο έδαφος για αρκετά χρόνια αν δεν παρατηρήσουμε αύξηση παρασίτων και προσβολή σημαντικού μέρους της σοδειάς από αυτά. Αν το φυτό μας προσβληθεί από περονόσπορο, τότε η μεταφορά της καλλιέργειας σε ικανοποιητική απόσταση κρίνεται απαραίτητη.

Η ανάπτυξη του φυτού και η ταχύτητα της καρποφορίας του εξαρτώνται άμεσα από το είδος του εδάφους, τη λίπανσή του και το κλίμα της περιοχής. Αν η σπορά πραγματοποιηθεί στα τέλη του Φλεβάρη, οι ντομάτες θα είναι έτοιμες για συγκομιδή περί τα μέσα Ιουλίου, όταν η καλλιέργεια πραγματοποιηθεί σε περιοχή με αρκετά ζεστό κλίμα και σε έδαφος με πολύ οργανικό λίπασμα (κοπριά).
Όταν οι ντομάτες φυτεύονται σε υγιές, αφράτο και πλούσιο έδαφος αντιμετωπίζουν ελάχιστα προβλήματα από ασθένειες. Η καλή προετοιμασία του εδάφους αποτελεί το πρώτο και σημαντικότερο βήμα για την καλή υγεία του φυτού.

Η έλλειψη υγρασίας και ασβεστίου στο έδαφος έχουν καταστροφικές συνέπειες στην ανάπτυξη της ντοματιάς και των καρπών της. Τα λουλούδια του φυτού μαραίνονται και πέφτουν σε πρώιμο στάδιο ενώ αν το φυτό προχωρήσει στην ανάπτυξη καρπών αυτοί σαπίζουν στο πίσω μέρος αρχικά και το σάπισμα προχωράει σιγά σιγά σε όλο τον καρπό.

Η έλλειψη φωσφόρου προκαλεί μάρανση των φύλλων, συρρίκνωσή τους και δημιουργία μωβ κηλίδων. Το φυτό έχει φτωχή ανάπτυξη και παραμένει λεπτό και ασθενικό. Η προσθήκη του φωσφόρου θα πρέπει να γίνει από τα αρχικά στάδια ανάπτυξης του φυτού.

Απαραίτητο είναι και το κάλιο. Βοηθάει τη ντοματιά να δέσει γερό καρπό και γίνει υγιής και ευμεγέθης. Όταν οι καρποί είναι αδύναμοι, κακής ποιότητας και πέφτουν και όταν η παραγωγή είναι χαμηλή, το έδαφος χρειάζεται επειγόντως το κάλιο. Το κάλιο βοηθάει σημαντικά στην αποτελεσματική αντιμετώπιση ασθενειών όπως η βερτιτσιλίωση, η φουζαρίωση, η αλτερνάρια, η σήψη του στελέχους, το κλαδοσπόριο και άλλες.

Εξ’ ίσου απαραίτητο στην καλή ανάπτυξη του φυτού της ντομάτας και των καρπών της είναι το μαγνήσιο. Η έλλειψή του έχει σαν άμεσο αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής αλλά και τη δημιουργία καρπών χαμηλής ποιότητας.