Κείμενο Γιώργος Πραχαλιάς . Σαν σήμερα, στις 18 Μαΐου 1821, ο Νικηταράς ονομάζεται για πρώτη φορά «Τουρκοφάγος», στη θρυλική μάχη των Δολιανών.

Ο Κεχαγιάμπεης, εξοργισμένος μετά τη συντριβή του στο Βαλτέτσι 5 ημέρες πριν και την απαγόρευση της όδευσης προς Καλαμάτα, βγαίνει πανστρατιά από την Τριπολιτσά για να χτυπήσει το στρατόπεδο Βερβένων και τα γειτονικά Δολιανά. Στη συνέχεια σκοπεύει, αφού απεγκλωβίσει τους Τουρκικούς θυλάκους στο Μυστρά, να ανέλθει βόρεια και να εξασφαλίσει τον άξονα Άργος-Κόρινθος-Μέγαρα, διευκολύνοντας την κάθοδο του Κιοσέ Μεχμέτ στο Μοριά.

Ο Κολοκοτρώνης, μετά το θρίαμβο στο Βαλτέτσι, στέλνει το Νικηταρά με τον αδελφό του Νικόλα (ο οποίος είχε μόνο ένα ξύλο για όπλο) στα Βέρβενα. Καθ’οδόν από Δολιανά προς Βέρβενα ο Νικήτας ειδοποιείται για την έλευση των Τούρκων. Παρά τις ολιγάριθμες δυνάμεις του, αποφασίζει να κλειστεί μέσα στα Δολιανά και να δώσει αποφασιστική μάχη. Αφηγείται ταπεινά ο υπέροχος Νικήτας: «Ανήμερα της Αναλήψεως πολεμούμε στα Δολιανά. Ο αδελφός μου με το στυλιάρι. Εις τα Δολιανά επολεμήσαμε εγώ και ο αδερφός μου».

Από τα Βέρβενα οι Έλληνες σπεύδουν προς ενίσχυση των Δολιανών, αλλά συναντούν το άλλο επιτιθέμενο τμήμα των Τούρκων και αναγκάζονται να συμπτυχθούν εντός των Βερβένων. Η μάχη συνεχίζεται μέχρι το μεσημέρι, οπότε οι Τούρκοι καταλαμβάνουν ένα ζωτικό ύψωμα των Βερβένων και στήνουν την τουρκική σημαία. Εκείνη την κρίσιμη στιγμή δύο εθελοντές Λάκωνες εφορμούν καταδρομικά, φονεύουν τον Τούρκο σημαιοφόρο και κατεβάζουν τη σημαία. Οι Τούρκοι κλονίζονται, ενώ από τα ταμπούρια των Βερβένων ακούγεται η ιαχή «Απάνω τους»! Οι Τούρκοι οπισθοχωρούν αλλόφρονες προς τα Δολιανά, με τους Έλληνες να τους καταδιώκουν. Ο Νικηταράς τραβάει το σπαθί και ξεχύνεται με λύσσα πάνω στους Τούρκους. Μέχρι αργά το απόγευμα, το αίμα είχε πλημυρίσει το Δολιανίτικο κάμπο….

Τα τσακισμένα υπολείμματα των Τούρκων έφτασαν αργά τη νύχτα στην Τριπολιτσά, με επικεφαλής τον έφιππο Κεχαγιάμπεη που έκλαιγε απαρηγόρητος. Αφηγείται ο Κολοκοτρώνης «Και έτζι εμούδιασαν οι Τούρκοι και δεν εβγήκαν άλλη φορά δια εκστρατείαν».

Η τύχη της Τριπολιτσάς έχει πια κριθεί…