Ζώντας σε μία εποχή πλήρους αστικοποίησης της κοινωνίας μας, που είτε από ανάγκη των ανθρώπων – ανάγκη επιβίωσης – είτε βάση σχεδίου της πολιτείας με κίνητρο το κέρδος επαγγελματικών συντεχνιών (τεχνικές εταιρείες, μηχανικοί, εργολάβοι κλπ) διαλύσαμε τη βάση, το κύτταρο της κοινωνίας μας, την γειτονιά.

Περιορίσαμε την δράση και την ζωή μας σε τσιμεντένια κουτιά, στοιβαγμένοι ο ένας πάνω στον άλλον, κρυπτόμενοι απ’ τον ήλιο και τον ορίζοντα.

Σε τεράστια συγκροτήματα πολυκατοικιών στοιβαχτήκαμε χωριά ολόκληρα, κουβαλώντας ο καθένας μας την μιζέρια ή την μεγαλοψυχία του, τα όνειρα και τις επιδιώξεις του. Και έτσι όπως χάθηκε ο ορίζοντας του χωριού απ’ τα μάτια μας χάθηκε και η ανθρώπινη επαφή.

Πιο σημαντικό ακόμη και από τον περιβαλλοντικό βιασμό και την αμετροέπεια απέναντι στην φύση.

Απ΄ το μεγαλείο της αισθητικής του μέτρου με έργα Παρθενώνες και κλασική Ελλάδα σήμερα εισπράττουμε τα επίκαιρα των έργων μας ως Νεοέλληνες, με καμμένη γη, με αυθαιρεσία στη χρήση γης, με καταστροφή μνημείων, με σκουπίδια και άλλα χίλια δύο ουκ έστι αριθμός.

Ζούμε τόσο κοντά, τόσο δίπλα. Οι ανέσεις και οι ανάγκες μας διασταυρώνονται μα είμαστε τόσο ξένοι μεταξύ μας. Καμία λύπη, καμία χώρα δεν μας ενώνει. Αντίθετα περιχαρακωθήκαμε στα του οίκου μας βρίσκοντας αφορμή για πλήρη ιδιώτευση, για χωριστή ζωή. Η συν – κοινωνία, η μέθεξη της παρέας, η αλληλεγγύη, η συμπόνια, η συμπόρευση, η συναδέλφωση, όλα αυτά και άλλα, που πήγαν; Χάθηκαν μαζί με την γειτονιά. Η γειτονιά; Αυτή η μορφή οργάνωσης της κοινωνίας απ’ τις πρώτες τις ιστορίας. Είναι η γειτονιά που έβαλε τα θεμέλια στην έννοια της φυλής, του κράτους, του Έθνους.

Εμείς δε που η καταγωγή μας και ο τόπος διαμονής μας είναι το χωριό και έχουμε δράση και παρουσία σ’ αυτό και κυρίως οι κάπως μεγαλύτεροι, θυμόμαστε ακόμη τις δανεικαριές στα χωράφια, πότε στον τρύγο, πότε στο θέρισμα ή το αλώνισμα ή στο μάζεμα της πατάτας και των μήλων σχεδόν σε όλες τις δραστηριότητες του χωριού.

Σαν όνειρο έχει μείνει δε, η θύμηση του απογεύματος με τους παππούδες και τις γιαγιάδες στα πεζούλια, άλλοτε να κουβεντιάζουν για το μόχθο τους και την ξενιτιά άλλοτε της μιας γειτονιάς τα νέα και τα κουτσομπολιά να συνδιαλέγουν.

Σίγουρα δεν είμαστε στην εποχή της κοινής, της μιας κούπας κρασιού που έφερνε τριγύρω στα καφενεία: οι μικρότεροι πιθανόν να μην το έχουν ακούσει καθόλου μα ποτέ άλλοτε δεν ήμασταν τόσο ξένοι μεταξύ μας. Εξιδανίκευση και αποθέωση της ατομικότητας. Συναδέλφωση, αλληλεγγύη και συμπόρευση είναι μεγέθη που φαντάζουν μακριά και ξένα. Αυτές οι πικρές διαπιστώσεις φαντάζομαι είναι κοινές με πολλούς συμπατριώτες μας. Εξάλλου τα τελευταία χρόνια φαίνονται κάποια ευχάριστα σημάδια επιστροφής αρκετών απ’ αυτούς. Βλέπουμε πατριώτες να επιστρέφουν είτε από το εξωτερικό είτε από αστικά κέντρα της Ελλάδας, φτιάχνοντας καινούργια ή αναπαλαιώνοντας τα υπάρχοντα σπίτια. Δίνονται καινούργια μαγαζιά βγάζοντας κάποιο κόσμο απ’ τα σπίτια, κάτι επιτέλους κινείται.

Ας είναι το ξεκίνημα για μια επανίδρυση της μικροκοινωνίας της γειτονιάς. Χρειάζονται όμως και άλλα πολλά. Πολλές παρεμβάσεις στο χώρο μας, το χωριό μας, να πάρει μπροστά, να αναστηθεί η ζωή με τη χαρά και τη μέθεξη της συν κοινωνίας.
Σ’ αυτό το σημείωμα θα σταθώ πιο πολύ, στις χωροταξικές, περιβαλλοντικές και εξωραϊστικές παρεμβάσεις. Παρεμβάσεις που θα βάζουν τα θεμέλια για την επαναλειτουργία της γειτονιάς και κατ’ επέκταση του χωριού.

Ευτύχημα είναι που το χωριό μας έχει αρκετούς κοινόχρηστους χώρους αλλά και ανθρώπους που το αγαπούν. Έχουμε πλατείες, αλάνες, σοκάκια, ιστορικά μνημεία που με απλές παρεμβάσεις μπορούμε να πετύχουμε άριστα αποτελέσματα.

Για να μην αοριστολογώ, προτείνω κάποια έργα που είναι εφικτά και αλλάζουν άρδην την εικόνα του χωριού μας.

1. Η κεντρική πλατεία, με λιγότερο τσιμέντο, προσθήκη χώματος και πρασίνου, ίσως κάποιες πέτρινες κατασκευές ή και ξύλινες, θα αποκτούσε άλλη όψη το έμπα του χωριού.

2. Πλατεία Εκκλησίας και εκεί λιγότερο τσιμέντο και ότι για την κεντρική πλατεία.

3. Γειτονιά, πλατεία σχολείου – ευρύτερα και εκεί ισχύουν τα παραπάνω.

4. Παρέμβαση ανακατασκευή στο σοκάκι από κεντρική οδό, δεξιά Μανωλόπουλου (Μαδούρου) έως Τσίπη. Πιστεύω με τα ίδια υλικά, αναδιάταξη του υπάρχοντος πέτρινου τοίχου – ξερολιθιά – δημιουργία αναβαθμίδων ή πλακόστρωτων καλντεριμιού καθώς και την ανάδειξη του μοναδικού πέτρινου καθίσματος κάτω από το τεράστιο πανέμορφο δένδρο του σοκακιού, προσθήκη διακριτικού φωτισμού.

Σοκάκι που οδηγεί στην Περιοχή Τζαμί και παρακάτω ως τις λεγόμενες στέρνες. Περίπου και εδώ τις ίδιες παρεμβάσεις. Επιπλέον αυτοί οι χώροι μπορούν να προβληθούν ως ιστορικού ενδιαφέροντος.

Αυτά ως αρχή έχουν να δώσουν μιαν άλλη εικόνα του χωριού, καθιστώντας και ως τόπο προορισμού και επισκεψιμότητας.

Κρατώντας ή δημιουργώντας και αναδεικνύοντας το προσωπικό παραδοσιακό χρώμα του χωριού μας ποικιλότροπα και πολύμορφα τα κέρδη που θα έχει πολλά. Κυρίως ας σπάσουμε τα ατομικά μας δεσμά, τα διαχωριστικά αναμεταξύ μας τείχη και ας βγούμε στα πεζούλια και τα αλώνια να κουβεντιάσουμε, να χορέψουμε, να επικοινωνήσουμε.

Ας ανοίξει μια κουβέντα δημόσια στο χωριό, όλοι έχουμε κάτι να πούμε, να προτείνουμε, να προβληματιστούμε.

Να αντισταθούμε στην επέλαση του ατομικισμού και του εγώ. Κοινή δράση, κοινή προσπάθεια και αρχή.

Τα οφέλη πολλά.

Σεπτέμβρης 2008-10-07                          Βασίλης Γ. Αλεβίζος