• Αν σήμερα εν έτι 2011 αναφέρεις ότι το χωριό μας Θάνα, είχε το 1950 1200 κατοίκους  μπορεί και παραπάνω, κανείς δε θα το πιστέψει… Κι όμως είναι αλήθεια. Ήταν το κεφαλοχώρι της περιοχής. Μέσα σε λίγα χρόνια άρχισε η μεγάλη «αιμορραγία», η έξοδος, η φυγή για να βρούνε ένα κομμάτι ψωμί. Αμέρικα, Καναδάς, Αυστραλία, Γερμανία, Αφρική και  ολοκληρώθηκε με την εσωτερική μετανάστευση, Αθήνα, Τρίπολη κ.λ.π… Μια  γερόντισσα περιγράφει τη ζωή των ανθρώπων της εποχής εκείνης. -Το χωριό παιδάκι μου ήταν φτωχό, σε πολλούς έλειπε το ψωμί, τρώγαμε μπομπότα, αλεσμένο βελανίδι και γκόρτσα, τα κάναμε αλεύρι και ζυμώναμε κανένα καρβέλι ψωμί να χορτάσουμε την πείνα μας… Οι νέοι και οι κοπέλες σχημάτιζαν  ομάδες και πήγαιναν για δουλειά όπου τους καλούσαν. Ήμασταν  περιζήτητοι εργάτες, δουλεύαμε για δύο ο καθένας κι όλοι έλεγαν «έρχονται οι Θανιώτες», έπαινος ήταν αυτός να το γράψεις… Την άνοιξη θυμάμαι κατεβαίναμε στην Τεγέα για σκάλο… Ξεκινούσαμε με τα κουκιά, σκόρδα, πατάτες. Θυμάμαι τα κορίτσια, όλες σαν τα κρύα νερά,σφριγηλά κορμιά  , κατηφορίζαμε χαράματα με το προσφάι στο σακούλι τραγουδώντας , άνθιζε η γης όπου περνούσαμε… Δεν έλειπαν από την παρέα η Σταθούλα και η Θεοδώρα του Μαλάτου, Γεωργία και η Αγγέλω του Βλάγγου, Η Κατερίνα του Μάκη(είναι στην Αυστραλία τώρα) Η Μιχαλία και η Διαμάντω του Μιχαλάκη, η Σταυρούλα του Καρκούλη, η Παναγιώτα, η Νίκη και η Ντίνα του Μανωλάκα, Η Βασίλω του Ντακάτσου, η Αγάθη του Κούτρη, η Γεωργία, η Κατερίνα, και η Γρηγόρω του Νταβλάκου, η Ντίνα του Μπουρδούκα, η Βάσω του Μπάρκα(Μπάλλιου), Η Μαρία και η Παναγιώτα του Τσιόκρη, Η Διαμάντω του Λουλούκα, Η Βάσιω του Βάγια, η Γιαννούλα του Μαυραγάνη, η Δημήτρω και η Βασίλω του Σκράφη, η Σταμάτα του Σπάθα, η Κατερίνα του Κουσή, η Σταθία και η Βασίλω της Φώταινας (αδελφές του Φρατάρα και του Μικρού) κι άλλες πολλές παιδάκι μου δεν μου έρχονται τώρα στο νου… Οι νέοι δούλευαν σε πιο βαριές δουλειές, όπως σε οικοδομές στην Τρίπολη μαθαίνοντας κάποια τέχνη(μαρμαράδες, σιδεράδες, χτίστες, τσιμεντάδες, μαραγκοί κ.α. ) κι άλλοι  στα νταμάρια- Μπαλαμπίνη και Εξαγοράρη. Έσπαζαν τους βράχους σε μικρότερα κομμάτια και μετά τα έπαιρναν τα κορίτσια και τα κάναμε χαλίκι με τα σφυριά. Έτσι στρώθηκαν οι δρόμοι με άσφαλτο, Τρίπολη –Καλαμάτα-Σπάρτη Πύργος – Άργος, όλοι με το χέρι παιδάκι μου έγιναν… Το καλοκαίρι τα δρεπάνια στο χέρι και στο θέρο, στο αλώνισμα μετά ερχόταν ο τρύγος έπειτα  να μαζέψουμε ξύλα για το φούρνο και την σόμπα ,δεν καθόμασταν ποτέ! Το χειμώνα στον αργαλειό να υφάνουμε τις προίκες μας. Οι άντρες σαν έπιανε το φθινόπωρο άρχιζαν τα οργώματα και σαν ξέμπλεκαν με τη σπορά, άδειαζε το χωριό αφού πήγαιναν στα κατώμερα να μαζέψουν το λάδι της χρονιάς. Δύσκολες εποχές, αλλά τόσο ανθρώπινες… Όλα είχαν ζωή τότε, ακόμα και οι πέτρες σου μιλούσαν, όπου κι αν βρισκόσουν έβλεπες ανθρώπους, ζωντανά, άκουγες τραγούδια, γλέντια, πανηγύρια… Μοσχομύριζε το ζυμωτό ψωμί – 350 φούρνοι κάπνιζαν κάθε βδομάδα, κάθε σπιτικό και τον δικό του φούρνο, τα οικόσιτα ζώα του. Τώρα ρήμαξαν όλα… Δεν υπάρχει ψυχή στην ύπαιθρο να κουβεντιάσεις, μας έπνιξαν τα βάτα και τα χορτάρια.
• -Αυτές οι εικόνες έρχονται στο μυαλό της γερόντισσας, βγάζει το μαντήλι  και σκουπίζει τα μάτια της… Σώπασε κυρά Δέσποινα, έτσι είναι η ζωή, ένας διαρκής αέναος κύκλος, θα έρθει το πλήρωμα του χρόνου που όλα θ’ αρχίσουν απ’ την αρχή… Θα γεμίσουν ξανά τα χωριά μας     θ’ ανθίσει ξανά η γης και τα παιδιά θα τρέχουν ξυπόλυτα στους δρόμους μ’ ένα κομμάτι ζυμωτό ψωμί στο χέρι…

ΤΑΚΙς ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟς